Baji Rout: ଆଜି ହେଉଛି ଦେଶର ସର୍ବକନିଷ୍ଠ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ବାଜି ରାଉତଙ୍କ ୯୪ତମ ଜନ୍ମ ଜୟନ୍ତୀ
ଢେଙ୍କାନାଳ(ମହିମା ଲାଇଭ ବ୍ୟୁରୋ ): ଆଜି ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ଗର୍ବ ଓ ଗୌରବ ତଥା ଦେଶର ସର୍ବକନିଷ୍ଠ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲାର ବାଜି ରାଉତ (Baji Rout) ଙ୍କ ୯୪ତମ ଜନ୍ମ ଜୟନ୍ତୀ। ସେ ନିଜର ବୀରତ୍ୱ ଓ ସାହସିକତା ପାଇଁ ସର୍ବଦା ନମସ୍ୟ।
ବାଜି ରାଉତ ୧୯୨୬ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୫ ତାରିଖ ଦିନ ଢେଙ୍କାନାଳ (Dhenkanal) ଜିଲ୍ଲାର ଭୁବନ ନିକଟ ନିଳକଣ୍ଠପୁର ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଗରିବ ଖଣ୍ଡାୟତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସେ ପିଲା ବେଳୁ ପିତା ହରିହର ରାଉତ ଙ୍କୁ ହରାଇଥିଲେ। ବହୁ କଷ୍ଟରେ ମା’ଙ୍କଦ୍ୱାରା ସେ ପ୍ରତିପାଳିତ ହୋଇଥିଲେ। ପରିବାରରେ ଚାଷବାଷ ସକାଶେ କିଛି ଜମି ନ ଥିଲା। ମା’ ଅନ୍ୟଘରେ ପାଇଟିକରି ତାଙ୍କୁ ପାଳିଥିଲେ।
ସେତେବେଳ ଢେଙ୍କାନାଳ ଥିଲା ଏକ ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟ। ୧୯୨୫ ଡିସେମ୍ବର ୧୮ ରେ ରାଜା ଶଙ୍କର ପ୍ରତାପ ସିଂହଦେଓ ମହିନ୍ଦ୍ର ବାହାଦୂର ଢେଙ୍କାନାଳର ଶାସନଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ। ସେ ଜଣେ ଗର୍ବି ଓ ଅହଂକାରି ରାଜା ଥିଲେ। ସାଧାରଣ ପ୍ରଜାମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଭାବରେ ଶୋଷଣ ଓ ଅତ୍ୟାଚାରିତରେ ଜର୍ଜରିତ ହେଉଥିଲେ। ଗଡଜାତ ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୋଚନୀୟ ହୋଇପଡୁଥିଲା। ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ତଥା ପାରିଷାଦବର୍ଗଙ୍କ ଅନ୍ୟାୟ, ଅତ୍ୟାଚାର, ଶୋଷଣ, ବେଠି, ବେଘାରି, ଯୋରଜବରଦସ୍ତ ଟିକସ ଅସୁଲ, ମନମୁଖିଶାସନ, ମିଥ୍ୟା ମୋକଦ୍ଦମା ପ୍ରଭୁତିରେ ଜର୍ଜରିତ ହେଉଥିଲେ ଗଡଜାତବାସୀ। ସମୟେ ସମୟେ ଗଡଜାତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଶୋଷଣ କଷଣରେ ଫଳସ୍ୱରୁପ ପୁଞ୍ଜୀଭୁତ ଅସନ୍ତୋଷ କ୍ରମଶଃ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ବିସ୍ପୋରଣର ରୁପ ଧାରଣ କରୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଇଂରେଜ ସରକାର ତାହାକୁ କଳେବଳେ କୌଶଳେ ଦମନ କରୁଥିଲେ।
ଘଟଣା ୧୯୩୮ ମସିହା ଜୁଲାଇ ମାସର,ଦିନେ ବେଠି ଖଟିବାକୁ ନେଇ ଢେଙ୍କାନାଳ ରାଜାଙ୍କ ପୋଲିସ ବାଜି ରାଉତଙ୍କ ମାଆ ଙ୍କୁ ଅଶ୍ଳୀଳ ଭାଷାରେ ଗାଳିଗୁଲଜ କରିଥିଲା। ମା’ଙ୍କ ପ୍ରତି ଅପମାନ ବାଳକ ବାଜି ରାଉତଙ୍କ ଦେହରେ ହଜମ ହେଲା ନାହିଁ। ଏହାର ବଦଲା ନେବାପାଇଁ ମନରେ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ ବାଜି ରାଉତ। ଗରିବମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟାଚାର କରୁଥିବାର ସେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ। ପରେ ଢେଙ୍କାନାଳର ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଯେତେବେଳେ ରାଜାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳ ଆରମ୍ଭ କଲେ ସେତେବେଳେ ବାଜି ରାଉତ ବାନର ସେନାରେ କୋମଳ ବୟସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।
ଢେଙ୍କାନାଳରେ ଦେଖାଦେଲା ପ୍ରଜା ବିଦ୍ରୋହ। ଢେଙ୍କାନାଳ ରାଜା କଟକରୁ ଇଂରେଜ ପୋଲିସ ଫୌଜ ଡକାଇଥିଲେ। ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳ କର୍ମୀମାନେ ଜାଣିପାରିଲେ ନିଳକଣ୍ଠପୁର ଘାଟ ଦେଇ ଇଂରେଜ ପୋଲିସ ଫୌଜ ପାର ହେବ। ୧୯୩୮ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ୧୧ ତାରିଖ ଅନ୍ଧାରିଆ ରାତିରେ ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳର କେତେଜଣ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ସହ ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ନଦୀ ଘାଟରେ ଡଙ୍ଗା ଜଗି ରହିଥିଲେ ବାଳକ ବାଜି ରାଉତ। ସେ ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳର ସିପାହୀ ସାଜିଛନ୍ତି। ଘାଟ ଡଙ୍ଗା ଜଗିବା ସେଦିନ ତାଙ୍କର ପାଳିଥିଲା। କାରଣ ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳର ହୁକୁମ ଥିଲା, ନଦୀଘାଟରୁ ଦୁରରେ ଡଙ୍ଗା ଲୁଚେଇ ରଖିବ, ଗୋରା ଫଉଜ ମାନେ ଯେପରି ନଦୀ ପାର ନହୁଅନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ଗତିବିଧି ଉପରେ ନଜର ରଖି କ୍ୟାମ୍ପକୁ ଖବର ଦେବ, ଆଉ ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳର ସାଥୀଙ୍କୁ ନିରାପଦରେ ପାରି କରାଇବ। ଆଶଙ୍କାକୁ ସତ କରି ପୋଲିସ ମାନେ ପ୍ରଜା ମଣ୍ଡଳ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦମନ କରିବାକୁ ଆସିଲେ। ମାତ୍ର ସେମାନଙ୍କ ଆଦେଶ ସତ୍ତ୍ୱେ ବାଜି ରାଉତ ଘାଟରୁ ଡ଼ଙ୍ଗା ଫିଟାଇଲେ ନାହିଁ।ପୋଲିସ ଓ ବାଜି ରାଉତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଥା କଟାକଟି ହେଲା। ଫୌଜ କହୁଥାଏ ଡଙ୍ଗା ଆଣ,କିନ୍ତୁ ବାଜି ରାଉତ କହୁଥାନ୍ତି ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳର ହୁକୁମ ନାହିଁ। ପୋଲିସର ଧମକ ଚମକ କିଛି ଲାଭ ହେଲା ନାହିଁ। ଫଳରେ ଏଥିରେ ଉତକ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇ ଗୋରା ସାହେବଙ୍କ ଆଖିବୁଜା ଗୁଳି ଚାଳନାରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ବାଜି ରାଉତ ଙ୍କ ସହିତ ସାଥି ବାଳକଗଣ। ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ରକ୍ତରଞ୍ଜିତ ହୋଇଗଲା। ବାଜି ରାଉତଙ୍କ ଚିତ୍କାରରେ ସେତେବେଳକୁ ଅନେକ ଲୋକ ଆସିଯାଇଥିଲେ। ପରେ ଶହୀଦଙ୍କ ଶରୀରକୁ ବିରାଟ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ନିଆଯାଇଥିଲା।
